İçimizdeki Şeytan

 Aysel Nur Arslan

Merhaba, olasılıklardaki gemimizle yolculuğumuza devam edelim istedim.
Bugünkü konumuza 1801'de Fransız fizikçi Marquis Pierre Simon de Laplace' in “Olasılık Hakkında Denemeler” isimli kitabında, daha sonra Laplace'in şeytanı diye anılacak olan, bir teoriyi anlatarak başlayalım. Kimdir bu şeytan arkadaş tanıyalım.
Merhum fizikçimiz diyor ki bir Türk liramız var bu liranın yazı-tura gelme ihtimali birbirine eşit ve yarımşar bölünmüş oladabilir, olmayadabilir. Neden olabildiğini hepimiz az çok biliyoruz sanırım gelin olmazlara yanalım. Olmayabilir çünkü kişi lirayı atıyor ama nasıl atıyor; hava sıcak mı, rüzgarlı mı, liramız eski mi yeni mi  ya da kişi onu atarken canı sıkkın mı değil mi kişi hangi tarafın gelmesini arzuluyor ya da niye, nerden atıyor gibi birtakım detaylar...

Yine bi sürü ihtimalin içinde yüzerken bulduk kendimizi gemimiz doğru istikamette gibi gorünüyor :)
Peki tüm ihtimaller hesaplanırsa ne olur ? Hesaplanabilir mi ki:/ (Hesaplanırsa Heisenberg, Schrödinger, Maxwell amcalarımızın  gözleri yaşlı; Schrödinger'in kedisinin ise ne yaptığı hala bilinemiyor :))

Şuan hesaplanan ihtimaller tamamına oranla epey az gibi görünüyor fakat ilerde tüm ihtimallerin bilgisine hakim olup onları yönetebiliriz. Bu durum gerçekleştiğinde şansın bir önemi kalmamış demek midir? (Hiç değildir çünkü şans ortadan kalkarsa bile  şansızlar için bir şans olmaz mı bu :))

Günümüz biliminin bilgisiyle bu ihtimali sınadığımızda şans sona ermez deriz çünkü tıp biliminden de alışkınız kii evrenimiz istisnalarla dolu.
Hatta istisnalar insanoğlunun evreni anlama çabasındaki kolaylaştırma yöntemlerinden biri olan sınıflandırma işlevinin kusuru, gölgesi, yanıltıcı yanı, kaçtıklarımız hatta ve hatta kovaladıklarımız da gibi :)

Ve sorumuza biraz daha bilgiye erişmiş olduğumuz anlardan bakarsak evet şansın sonu demektir:/ sıkıysa tabi :)

Gizliden gizliye determinizm ve indeterminizm karşıtlığını da aralıyor sanki şeytanımız. Kendileri epey sınır zorlayıcı belki de hadsiz birine benziyor:) Acaba gerçekten her şey bir neden sonuç zincirinden mi oluşuyor? Her şey mi? (Her şey olmasın ya sorumluluğumuz artıyor, seçim de  zorlaşır gibi  :) )

Bunları öğrenmek, yaşayabilmek  adına daha çok bilgiye sahip olmak için çabalamamızla  beraber sağlığımıza iyi bakmamız şart koşulmuş durumda.
Içimizdeki şeytanın sınırları, haddini aşmaksızın zorlayabilmesi dileğiyle...